#Του Σπύρου Παπαγεωργίου. Δημοσιεύθηκε στο mbike
Με το σύνθημα “The Future Maker” πραγματοποιήθηκε στη Νantes της Γαλλίας η σημαντικότερη, παγκόσμια διοργάνωση για το ποδήλατο, το Velocity 2015. Nantes, 3-5 Ιουνίου 2015
Όλος ο κόσμος του ποδηλάτου συγκεντρώθηκε στη Nantes της Γαλλίας - μια πόλη που ήδη έχει κερδίσει τη διάκριση European Green City - προκειμένου να ασχοληθεί, με τι άλλο; Με το μέσο του μέλλοντος, δηλαδή το ποδήλατο.
Ήταν μια εβδομάδα στο πλαίσιο της οποίας υλοποιήθηκαν μια σειρά από ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις κάτω από το γενικό τίτλο “The Future Maker” με ομιλητές τους σημαντικότερους ανθρώπους “στον πλανήτη” σε σχέση με το ποδήλατο.
Παράλληλα με τις εκδηλώσεις του συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε και μια έκθεση με προϊόντα που είχαν να κάνουν με την αστική μετακίνηση, από συστήματα Bike Sharing από την Ευρώπη και την Αμερική έως θέσεις στάθμευσης για πόλεις, ηλεκτρικά ποδήλατα και αξεσουάρ. Ομιλητές από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ταϊβάν, την Ινδία, την Αφρική΄και φυσικά από την Ευρώπη, βρέθηκαν για 3 ημέρες παρουσιάζοντας τις τάσεις και τις εξελίξεις που έχουν να κάνουν αυτή τη φορά όχι με το ίδιο το ποδήλατο αλλά με τις πολιτικές που αναπτύσσονται για την προώθησή του ως μέσου μετακίνησης στις σύγχρονες πόλεις.
Στο Velocity 2015 βρεθήκαμε με διπλή ιδιότητα - o υπογράφων ως περιοδικό MBike και, μαζί με τον Θάνο Βλαστό, καθηγητή ΕΜΠ, ως εκπρόσωποι του οργανισμού “Πόλεις για Ποδήλατο” τον οποίου έχουμε δημιουργήσει εδώ και δύο χρόνια περίπου και ο οποίος έχει ήδη κερδίσει μια ισότιμη θέση ανάμεσα σε αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς οργανισμούς, με στόχο την ανάπτυξη και την προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου στις ελληνικές πόλεις.
Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε αρκετές συναντήσεις, να μιλήσουμε με εκείνους που διαμορφώνουν τις εξελίξεις και τις πολιτικές στο χώρο του ποδηλάτου, να συσφίξουμε τις σχέσεις μας με παλιούς φίλους με κοινούς στόχους και να δημιουργήσουμε νέους.
Γνωρίσαμε σημαντικές προσωπικότητες όπως ο ελληνικής καταγωγής Timothy Papandreou - υπεύθυνος για την ανάπτυξη του ποδηλάτου στο Σαν Φρανσίσκο (strategic planning & policy director SFMTA), με εξαιρετικό έργο ως τώρα και η Amanda Ngabirano από την Ουγκάντα, με σπουδές πολεοδόμου στην Ολλανδία, η οποία έχει θέσει ως προσωπικό της στόχο την ανάπτυξη της χρήσης του ποδηλάτου στην Ουγκάντα και γενικότερα στην Αφρική.
Μιλήσαμε με τον Tim Blumenthal, Πρόεδρο του οργανισμού People for Bikes από τις ΗΠΑ, με περισσότερους από 1.1 εκατομμύριο υποστηρικτές ενώ η ίδια η Δήμαρχος της Νantes, Johanna Rollan, μας παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη.
Ο αντιδήμαρχος της Κοπεγχάγης (αριστερά), ο αντιδήμαρχος του Γκέτενμποργκ (κέντρο) και ο αντιδήμαρχος του Παρισιού σε μια… κόντρα για το ποιος κάνει τα περισσότερα για το ποδήλατο, στο περίπτερο της Danish Cycling Embassy.
Η διοργάνωση του Velocity αποτελεί μία ακόμη πρωτοβουλία του πανίσχυρου πλέον οργανισμού που ονομάζεται European Cyclists Federation, με έδρα τις Βρυξέλλες, του οποίου είμαστε επισήμως μέλη από το 2014.
Ο Πρόεδρος της ECF, Manfred Neun κι ένα επιτελείο από εξαιρετικούς συνεργάτες - ανάμεσά τους και μία “δαιμόνια” Ελληνίδα, η Ελίνα Μπαλτατζή - εργάζονται πυρετωδώς, με όραμα αλλά και ρεαλιστικούς στόχους για να γίνει το ποδήλατο το “όχημα” για το μέλλον τον πόλεων σε όλο τον πλανήτη.
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε… πολλά να σας πούμε κι ένα άρθρο δεν αρκεί. Αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε! Τα μηνύματα είναι αισιόδοξα. Δεν έχουν λυθεί τα προβλήματα αλλά, όπως δήλωσε και ο ίδιος ο πρόεδρος της ECF:“Η αλλαγή θα έρθει από την ίδια την κοινωνία των πολιτών. Είμαστε η πλειοψηφία!”
Όλες οι γνώμες - εκτός από εκείνες των πολιτικών - συγκλίνουν στο ότι το ποδήλατο είναι εκείνο που θα διαμορφώσει το μέλλον των σύγχρονων πόλεων. Είναι το μοναδικό μέσο - με την ευρεία έννοια του όρου - το οποίο συγκεντρώνει μια σειρά από σπάνιες ιδιότητες: βοηθά στο κυκλοφοριακό, μειώνει τον θόρυβο, βελτιώνει την υγεία εκείνων που το χρησιμοποιούν, βελτιώνει την υγεία εκείνων που δεν το χρησιμοποιούν (καθώς συμβάλει στην ποιότητα του αέρα), βοηθά σημαντικά στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, συμβάλει στην οικονομία, εξοικονομεί χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό με τη μορφή μείωσης των καυσίμων, μείωσης του κόστους των ασφαλιστικών ταμείων εξαιτίας της βελτίωσης της υγείας των πολιτών, οικονομία από τη φθορά των δρόμων, ανάπτυξη της οικονομίας με την πώληση μεγαλύτερου αριθμού ποδηλάτων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Και παράλληλα με τις ιδιότητες αυτές, επιτρέπει την απελευθέρωση του πολύτιμου χώρου των πόλεων από τα αυτοκίνητα και την κίνηση που δημιουργούν και τον δίνει πίσω στους πολίτες.
Τα πλεονεκτήματα πολλά από το πιο απλό μέσο μετακίνησης που έχει δημιουργήσει ποτέ ο άνθρωπος γι’ αυτό και στην εποχή που η απλότητα, η οικονομία και η βιωσιμότητα αποτελούν λέξεις κλειδιά για την ίδια την επιβίωση του πλανήτη, το ποδήλατο θα καθορίσει το μέλλον μας. Γι’ αυτό και το κεντρικό μήνυμα του συνεδρίου ήταν το “The Future Maker”.
Τα εργαλεία…
Όπως φάνηκε από τις εισηγήσεις σημαντικών ομιλητών, τα “εργαλεία” για να αγκαλιάσει σε μεγαλύτερο βαθμό η κοινωνία το ποδήλατο είναι αρκετά: ξεκινάμε με την επικοινωνία, η οποία συνήθως γίνεται με την παρουσίαση των πλεονεκτημάτων από τη μια αλλά και καταγραφή των αριθμών εκείνων που αποδεικνύουν τη σημασία του για την κοινωνία από την άλλη.
Στη συνέχεια δημιουργούνται καμπάνιες ενημερωτικές με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού. Παράλληλα - όπως τακτικά αναφέρουν οι εκπρόσωποι χωρών όπως η Δανία - ακολουθείται η τακτική “καρότο και μαστίγιο” σύμφωνα με την οποία συνεχώς κάτι δίνεις και κάτι παίρνεις από τους πολίτες. Όπου το “κάτι παίρνεις” αναφέρεται αποκλειστικά σε χώρο από το αυτοκίνητο και το “κάτι δίνεις” αναφέρεται σε χώρο πρασίνου, ελεύθερο χώρο στην πόλη, ασφάλεια και οικονομία…
Παράλληλα δημιουργούνται υποδομές οι οποίες είναι εκείνες που θα εξασφαλίσουν την ασφαλή μετακίνηση των χρηστών ποδηλάτου καθώς, χωρίς υποδομές απλώς δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη της χρήσης του ποδηλάτου.
Το φετινό Bike Parade διέσχιζε υπέροχα τοπία δίπλα στο Λίγηρα. | mbike.grΕίναι κοινός τόπος πως, όταν αναφερόμαστε στο ποδήλατο δεν μπορούμε να έχουμε στο μυαλό μας μόνο άντρες, γύρω στα 35, αθλητικούς και… τολμηρούς. Ποδήλατο μπορούν να κάνουν τα παιδιά για να πάνε στα σχολεία, μητέρες ή πατέρες με τα παιδιά τους, ηλικιωμένοι που με αυτό τον τρόπο φροντίζουν για την υγεία τους και διατηρούν την αυτονομία τους, πολίτες ανεξαρτήτως φύλλου και ηλικίας που επιθυμούν απλώς να μετακινηθούν εύκολα και γρήγορα κι όχι να κάνουν “αγώνες επιβίωσης” καθημερινά στο κέντρο της πόλης τους.
Το ποδήλατο ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπός
Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που τέθηκαν στο Velocity, είναι πως το ποδήλατο έχει καταλήξει να είναι το κυρίαρχο μέλημα αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως παραμένει το μέσο κι όχι ο σκοπός.
Στόχος μας πάντα παραμένει ο άνθρωπος, η βελτίωση της ζωής στις σύγχρονες πόλεις, η ποιότητα ζωής και αέρα. Το ποδήλατο απλώς τυχαίνει να είναι το απλούστερο μέσο για να πετύχει κάποιος όλα τα παραπάνω! Κι επιπλέον, σου δίνει και χαρά!
Άρα λοιπόν είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσει κάποιος στο μυαλό του πως όλες αυτές οι ενέργειες, όλες οι προσπάθειες δεν γίνονται απλώς για να… κάνουμε περισσότερο ποδήλατο. Απλώς, κάνοντας περισσότερο ποδήλατο απολαμβάνουμε όλα τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε πιο πάνω.
Το παράδειγμα του Παρισιού
Η περίπτωση του Παρισιού - για την οποία αρκετές φορές έχετε διαβάσει από το MBike - απασχόλησε αρκετά πάνελ του συνεδρίου. Δεν είναι λίγο μια πόλη να αποφασίζει να επενδύσει περίπου 150 εκ. ευρώ για το ποδήλατο, να ανακοινώνει αναπλάσεις κεντρικών δρόμων και ταυτόχρονα να κάνει “σημαία” το σύστημα Bike Sharing της πόλης και να το “χρησιμοποιεί” προκειμένου να αυξήσει σημαντικά τη χρήση του ποδηλάτου.
Ο εκπρόσωπος του Δήμου του Παρισιού που βρέθηκε στο συνέδριο και μάλιστα παρέλαβε το βραβείο που του απένειμε η “Ποδηλατική Πρεσβεία της Δανίας” (Danish Cycling Embassy) για το σκοπό αυτό, ήταν σαφής: “Το Παρίσι είναι μια μεγάλη πόλη και το ποδήλατο διαπιστώνουμε πως προσφέρει μια σειρά από λύσεις στα προβλήματά της. Συνωστισμός στο μετρό, κυκλοφοριακά προβλήματα, έλλειψη οδικής ασφάλειας στους δρόμους, μόλυνση. Σε όλα τα παραπάνω δίνει απαντήσεις η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου. Με το Velib, πραγματοποιούνται σήμερα πάνω από 18.000 μετακινήσεις ημερησίως. Τον αριθμό αυτό θέλουμε να τον διπλασιάσουμε στα επόμενα χρόνια και για να το πετύχουμε θα χρειαστούμε υποδομές. Επεκτείνουμε ήδη το Velib σε σύστημα ενοικίασης και παιδικών και ηλεκτρικών ποδηλάτων pedelecs και δημιουργούμε ένα εκτεταμένο σύστημα ποδηλατοδρόμων στο Παρίσι που θα επιτρέψει στους κατοίκους να πραγματοποιούν σημαντικό αριθμό των μετακινήσεών τους με αυτό αλλά και τους επισκέπτες, να έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την πόλη μέσα από το ποδήλατο”.
Για όλα τα παραπάνω, η Δήμαρχος του Παρισιού Anne Hidalgo και οι συνεργάτες της, δεν αρκούνται στα… λόγια. Ήδη έχουν ανακοινώσει μέτρα που συχνά προκαλούν αντιδράσεις - όπως η πεζοδρόμηση της κεντρικής λεωφόρου δίπλα στον Σηκουάνα - έχουν θέσει συγκεκριμένο προϋπολογισμό και έχουν βάλει στόχο ως το 2020 το Παρίσι να γίνει η ποδηλατική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Με το ποδήλατο, όλη την οικογένεια. Αυτός είναι ο στόχος των Ευρωπαϊκών πόλεων για τα επόμενα χρόνια. Photo by European Cyclists Federation | mbike.gr
Velocity 2015
Το Velocity 2015 ήταν μια πραγματική αποκάλυψη. Από τα παραδείγματα της Κοπεγχάγης ή του Άμστερνταμ όπου η χρήση του ποδηλάτου αγγίζει το 45% των ημερήσιων μετακινήσεων στην πόλη και την πρόθεσή τους ο αριθμός αυτός να φτάσει στο… 60% ως πόλεις, όπως το Παρίσι, όπου το ποσοστό αυτό είναι ακόμη μονοψήφιος αριθμός αλλά οι Δήμαρχοί τους δεσμεύονται να διπλασιάσουν ή να τριπλασιάσουν το ποσοστό στα επόμενα χρόνια.
Το ποδήλατο - ευτυχώς - ήρθε για να μείνει. Όχι επειδή… έτσι μας αρέσει αλλά επειδή, έτσι πρέπει. Για μια σειρά από λόγους οικονομικούς, κοινωνικούς, υγείας και πολιτικούς, το τόσο απλό αυτό μέσο μετακίνησης μπορεί να αποτελέσει τη λύση σε μια σειρά από εξαιρετικά περίπλοκα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί τις τελευταίες δεκαετίες στην πόλη εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης του αυτοκινήτου.
Από τη μεριά μας, είμαστε εδώ για να σας ενημερώνουμε για τις εξελίξεις αυτές όχι ως απλοί παρατηρητές αλλά συμμετέχοντας ενεργά στις εξελίξεις αυτές. Γιατί άλλη η αγάπη μας για το ποδήλατο ως αναψυχή και ως άθλημα και άλλο το ενδιαφέρον μας για τη βελτίωση της ζωής στις πόλεις μας - που είναι θέμα πλέον επιβίωσης για όλους μας.
